مدل GROW در کوچینگ یک چهارچوب شناخته شده است که به افراد کمک می‌کند با بررسی وضعیت کنونی، شناسایی راه‌حل‌های ممکن و انتخاب مسیر اقدام مناسب، به اهداف خود دست یابند. این مدل به کوچ‌ها کمک می‌کند تا گفت‌وگویی ساختارمند و هدفمند با مراجع خود داشته باشند. با استفاده از مدل GROW، مسیر دستیابی به هدف شفاف‌تر می‌شود و تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری صورت می‌گیرد.
مدل GROW در کوچینگ چیست؟
مدل GROW یکی از شناخته‌شده‌ترین ابزارهای ساختاریافته برای هدایت مؤثر جلسات کوچینگ است که نخستین‌بار توسط سر جان ویت‌مور مطرح شد.
این مدل از چهار مرحله اصلی تشکیل شده است: تعیین هدف (Goal)، بررسی واقعیت موجود (Reality)، شناسایی گزینه‌های موجود (Options) و تعهد به اقدام (Will یا Way forward). مدل GROW در کوچینگ به کوچ و مراجع کمک می‌کند تا گفت‌وگویی عمیق، هدفمند و آگاهانه را تجربه کنند و مسیر رسیدن به هدف را با وضوح بیشتری طی کنند.
به نقل از کتاب John Whitmore
“The Reality stage examines the current situation, the internal and external obstacles, and the resources available to the coachee.”
«در مرحله Goal، کوچ به مراجع کمک می‌کند تا دقیقاً مشخص کند چه چیزی می‌خواهد به دست آورد؛ چه این هدف یک چشم‌انداز بلندمدت باشد و چه هدفی برای همان جلسه جاری.»
این مدل به تقویت آگاهی و مسئولیت‌پذیری در فرد کمک می‌کند که از ارکان کلیدی کوچینگ حرفه‌ای است. GROW نه‌تنها در جلسات فردی، بلکه در کوچینگ تیمی و توسعه رهبری نیز کاربرد فراوان دارد و همچنان یکی از مدل‌های مرجع در برنامه‌های آموزشی کوچینگ است.
تاریخچه و توسعه مدل GROW توسط جان ویت‌مور
مدل GROW نخستین‌بار توسط سر جان ویت‌مور در دهه ۱۹۸۰ توسعه یافت و در کتاب او با عنوان Coaching for Performance به‌صورت ساختاریافته معرفی شد.
ویت‌مور تحت تأثیر آموزش‌های تیموتی گالووی نویسنده کتاب (The Inner Game of Tennis)، مدل GROW را طراحی کرد تا جایگزینی انسانی‌تر و مؤثرتر برای سبک‌های مدیریتی دستوری ارائه دهد. هدف او ایجاد روشی برای «باز کردن ظرفیت درونی افراد» بود، نه آموزش مستقیم.
در مقدمه کتاب، ویت‌مور تأکید می‌کند که این مدل نه‌فقط یک ابزار کاربردی، بلکه نماد تغییری اساسی در فلسفه مدیریت و رهبری است. مدل GROW به‌سرعت در میان کوچ‌ها و مدیران محبوب شد و اکنون یکی از پایه‌های آموزش کوچینگ حرفه‌ای در جهان است. این مدل از دل تجربه‌های عملی و سال‌ها کار در حوزه کسب‌وکار و ورزش پدید آمده است.
جایگاه مدل GROW در کوچینگ حرفه‌ای و سازمانی
مدل GROW در کوچینگ چارچوبی عملی و الهام‌بخش برای هدایت گفت‌وگوهای توسعه فردی است. این مدل بر پایه یک توالی چهارمرحله‌ای طراحی شده که مسیر حرکت مراجع را از شفاف‌سازی خواسته‌ها تا اقدام عملی مشخص می‌سازد.
در گام نخست، هدف‌گذاری انجام می‌شود تا مقصد روشن و قابل اندازه‌گیری باشد. مرحله دوم به واکاوی شرایط کنونی و شناخت محدودیت‌ها و فرصت‌ها اختصاص دارد. در ادامه، فرد با راهنمایی کوچ، مسیرها و گزینه‌های گوناگون را کشف می‌کند.
آخرین مرحله، بر تعهد و تصمیم‌گیری برای حرکت به جلو تمرکز دارد و پل ارتباطی بین ایده و عمل را ایجاد می‌کند. این ساختار به کوچ و مراجع کمک می‌کند تا در فضایی ساده اما عمیق، فرایند رشد را تجربه کنند و با مسئولیت‌پذیری بیشتر به نتایج دلخواه دست یابند.
هر مرحله از مدل GROW چگونه عمل می‌کند؟
مدل GROW در کوچینگ صرفاً یک توالی تکنیکی، بلکه الگویی برای ایجاد خودآگاهی و تصمیم‌گیری آگاهانه است. هر مرحله فرصتی فراهم می‌کند تا مراجع از سطحی متفاوت به مسئله نگاه کند؛ از شفاف‌سازی هدف گرفته تا درک عمیق‌تر واقعیت و کشف انتخاب‌های نو. نقطه اوج این فرایند زمانی است که فرد با تعهد شخصی، راه خود را به سوی اقدام مشخص می‌سازد و یادگیری به عمل تبدیل می‌شود.
· مرحله Goal (هدف‌گذاری) – مشخص‌کردن آنچه می‌خواهید
در مرحله نخست، مراجع با کمک کوچ به تعریف دقیق آنچه می‌خواهد برسد می‌پردازد. هدف می‌تواند مربوط به یک جلسه کوتاه یا یک چشم‌انداز بلندمدت باشد. کتاب Coaching for Performance توضیح می‌دهد که وضوح در این بخش اهمیت اساسی دارد، زیرا بدون داشتن مقصد روشن، مسیر کوچینگ نامشخص خواهد بود. هدف باید نه‌تنها الهام‌بخش، بلکه قابل دستیابی و متناسب با شرایط فرد باشد. در این مرحله، پرسش‌های کوچ کمک می‌کند مراجع خواسته‌های خود را شفاف و اولویت‌بندی کند.
· مرحله Reality (واقعیت) – بررسی وضعیت فعلی و موانع پیش‌رو
در این مرحله، توجه به آنچه در حال حاضر وجود دارد محور اصلی است. کوچ فرد را تشویق می‌کند تا شرایط کنونی، منابع در دسترس و موانع موجود را صادقانه بررسی کند. همان‌طور که ویت‌مور در فصل مربوط به واقعیت توضیح می‌دهد، پذیرش واقعیت باعث می‌شود مراجع از فرضیات و برداشت‌های ذهنی فاصله بگیرد. این بخش به افزایش آگاهی کمک می‌کند و پایه‌ای برای تصمیم‌گیری‌های عملی فراهم می‌سازد. واقعیت به معنای روشن‌سازی کامل موقعیت است، نه قضاوت یا سرزنش.
· مرحله Options (گزینه‌ها) – شناسایی راهکارها و مسیرهای ممکن
وقتی هدف مشخص شد و واقعیت فعلی روشن گردید، نوبت به کشف گزینه‌های مختلف می‌رسد. در این بخش کوچ با پرسش‌های باز، فرد را ترغیب می‌کند تا راه‌حل‌های خلاقانه و گوناگون بیابد. ویت‌مور تأکید می‌کند که کیفیت این مرحله به میزان تخیل و گستره دید مراجع وابسته است. هیچ گزینه‌ای در این نقطه رد نمی‌شود، بلکه همه راه‌ها برای بررسی روی میز قرار می‌گیرند. مرحله گزینه‌ها بستر لازم برای انتخاب آگاهانه مسیر آینده را فراهم می‌کند.
· مرحله Will (اراده) – تعهد به اقدام و تعیین قدم‌های بعدی
آخرین مرحله زمانی است که ایده‌ها به عمل تبدیل می‌شوند. کوچ با طرح پرسش‌های مشخص، فرد را به تعهد در قبال اقدامات عملی سوق می‌دهد. ویت‌مور بیان می‌کند که بدون این مرحله، فرایند کوچینگ ناقص خواهد بود. فرد باید تصمیم بگیرد چه اقداماتی را، در چه زمانی و با چه معیارهایی انجام دهد. این بخش همان‌جایی است که مدل GROW در کوچینگ بیشترین تأثیر خود را نشان می‌دهد، زیرا مسئولیت‌پذیری فرد را تقویت کرده و تضمین می‌کند که تغییرات واقعی رخ دهند.
(Coaching for Performance-فصل ۱۰ – What Will You Do)
| مرحله مدل GROW | هدف اصلی | توضیح کوتاه | نقش کوچ | نکات کلیدی |
| Goal (هدف‌گذاری) | مشخص‌کردن آنچه می‌خواهید | تعریف دقیق هدف کوتاه‌مدت یا بلندمدت | پرسش‌های کوچ برای شفاف‌سازی و اولویت‌بندی | هدف باید الهام‌بخش، قابل دستیابی و متناسب با شرایط فرد باشد |
| Reality (واقعیت) | بررسی وضعیت فعلی و موانع | شناسایی شرایط موجود، منابع و موانع | کمک به پذیرش واقعیت و افزایش آگاهی | روشن‌سازی موقعیت بدون قضاوت یا سرزنش |
| Options (گزینه‌ها) | شناسایی راهکارها و مسیرهای ممکن | کشف راه‌حل‌های خلاقانه و متنوع | پرسش‌های باز برای تحریک تفکر نوآورانه | هیچ گزینه‌ای رد نمی‌شود؛ گستره دید مراجع اهمیت دارد |
| Will (اراده) | تعهد به اقدام و تعیین قدم‌های بعدی | تبدیل ایده‌ها به اقدامات عملی | کمک به تعیین زمان، معیار و اقدامات مشخص | مسئولیت‌پذیری فرد تقویت می‌شود و تغییر واقعی رخ می‌دهد |
مزایای استفاده از مدل GROW در فرایند کوچینگ
مدل GROW در کوچینگ ابزاری است که هم در سطح فردی و هم در سطح سازمانی، ارزش و کارایی خود را نشان داده است. این مدل با ایجاد ساختاری شفاف، فرایند کوچینگ را ساده‌تر و اثربخش‌تر می‌سازد و به کوچ و مراجع کمک می‌کند تمرکز بیشتری بر مسیر رشد داشته باشند.
· تقویت آگاهی و مسئولیت‌پذیری در مراجع
یکی از مهم‌ترین نتایج این مدل، افزایش سطح آگاهی فرد نسبت به شرایط و مسئولیت‌های شخصی است. در این مرحله، کوچ به جای ارائه پاسخ، فرد را به کشف راه‌حل‌ها در درون خود سوق می‌دهد. وقتی مراجع موقعیت فعلی را با شفافیت بیشتری درک کند، راحت‌تر می‌تواند مسیر تغییر را انتخاب کرده و نسبت به اقدامات لازم متعهد شود. این فرایند باعث می‌شود فرد احساس مالکیت بیشتری نسبت به تصمیم‌ها و دستاوردهایش داشته باشد.
· ساختاری ساده برای گفتگوهای مؤثر و راه‌گشا
ویژگی دیگر این مدل، سادگی و در عین حال کارآمدی آن است. جلسات کوچینگ به کمک این چارچوب از مسیر مشخصی پیروی می‌کنند که از هدف‌گذاری تا تعهد به اقدام ادامه دارد. این ساختار به کوچ امکان می‌دهد تا پرسش‌های خود را به‌صورت مرحله‌ای و هدفمند مطرح کند. مراجع نیز در این جریان به‌طور طبیعی به نتایج و راه‌حل‌ها دست می‌یابد. همین وضوح و سادگی، دلیل اصلی محبوبیت این مدل در میان کوچ‌ها و مدیران سازمانی است.
· انعطاف‌پذیری مدل برای انواع موقعیت‌های فردی و سازمانی
انعطاف‌پذیری بالای این مدل موجب شده تا محدود به جلسات فردی نباشد. از آن می‌توان در توسعه مهارت‌های رهبری، کوچینگ تیمی و حتی حل مسائل پیچیده سازمانی استفاده کرد. این مدل در هر سطحی—چه برای یک فرد در مسیر رشد شخصی و چه برای یک تیم در مسیر رسیدن به اهداف مشترک—قابل انطباق است. همین ویژگی باعث شده تا GROW به یکی از پرکاربردترین ابزارهای کوچینگ در سراسر جهان تبدیل شود.
تفاوت مدل GROW با دیگر روش‌های کوچینگ
مدل GROW در کوچینگ با فراهم کردن یک ساختار شفاف و ساده، رویکردی متفاوت از شیوه‌های سنتی ارائه می‌دهد. این مدل به جای دستورات مستقیم، بر پرسشگری و ایجاد خودآگاهی تکیه دارد و همین امر آن را به ابزاری منحصربه‌فرد در حوزه کوچینگ حرفه‌ای تبدیل کرده است.
· چرا این مدل ابزاری منحصر به‌فرد است؟
- مبتنی بر پرسش‌های باز و هدفمند است، نه دادن راه‌حل‌های آماده.
- فرایند گفتگو را از کشف هدف تا تعهد به اقدام هدایت می‌کند.
- باعث می‌شود مراجع مالکیت کامل تغییر و تصمیم‌های خود را برعهده بگیرد.
· مقایسه با روش‌های سنتی و دستوری
- در مدل‌های سنتی، مدیر یا مربی بیشتر نقش «دستوردهنده» دارد.
- رویکرد دستوری معمولاً وابستگی ایجاد می‌کند و خلاقیت فرد را محدود می‌سازد.
- در مقابل، GROW بر تقویت مسئولیت‌پذیری و یافتن پاسخ‌ها در درون فرد تأکید دارد.
کاربردهای عملی مدل GROW در محیط کار و زندگی شخصی
مدل GROW نه‌تنها در جلسات فردی، بلکه در موقعیت‌های سازمانی و تیمی نیز جایگاه مهمی دارد. این مدل با ایجاد ساختاری روشن، امکان می‌دهد تا افراد، تیم‌ها و رهبران با تمرکز بیشتر بر اهداف، مسیر رشد خود را بهتر مدیریت کنند. منابع تخصصی نشان می‌دهند که GROW یکی از پرکاربردترین ابزارها برای توسعه رهبری و افزایش کارایی در محیط کار است.
· استفاده از GROW برای توسعه رهبری سازمانی
در حوزه رهبری، این مدل ابزاری مؤثر برای کمک به مدیران و رهبران است تا سبک کاری خود را از کنترل‌گری به تسهیل‌گری تغییر دهند. رهبران می‌توانند با استفاده از پرسشگری به شیوه GROW، کارکنان را به خودآگاهی بیشتر و تصمیم‌گیری مستقل سوق دهند. این امر موجب ایجاد محیطی می‌شود که در آن افراد مسئولیت بیشتری نسبت به عملکرد خود احساس کرده و انگیزه درونی آن‌ها افزایش می‌یابد.
)Coaching for Performance، فصل ۲۰ – The Challenge to Leaders(
· مدل GROW در کوچینگ تیمی و فردی
مدل GROW در کوچینگ تیمی و فردی ساختاری انعطاف‌پذیر دارد که امکان استفاده در موقعیت‌های متنوع را فراهم می‌کند. در کوچینگ تیمی، این مدل به اعضا کمک می‌کند اهداف مشترک را شفاف‌سازی کرده و مسیر حرکت گروهی را ترسیم کنند. در کوچینگ فردی نیز، تمرکز بر هدف‌گذاری و تعهد به اقدام به فرد کمک می‌کند توانایی‌های شخصی خود را به حداکثر برساند. همین انعطاف‌پذیری باعث شده GROW به مدلی جهانی در کوچینگ بدل شود.
· نمونه‌هایی از جلسات موفق با مدل GROW
نمونه‌های عملی نشان می‌دهند که جلسات کوچینگ مبتنی بر GROW توانسته‌اند تغییرات معناداری در عملکرد افراد ایجاد کنند. در فصل‌های ۷ تا ۱۰ کتاب Coaching for Performance، نمونه‌هایی از جلسات واقعی آورده شده که نشان می‌دهد چگونه پرسشگری مرحله‌به‌مرحله باعث شفاف‌سازی اهداف، بررسی واقعیت، کشف گزینه‌ها و تعهد به اقدام می‌شود. این تجربیات ثابت می‌کنند که استفاده از GROW نه‌تنها در نظریه، بلکه در عمل نیز به نتایج ملموس و پایدار منجر می‌گردد.برای مثال:
- در مرحله Goal پرسش‌هایی مانند “What do you want to achieve?” برای شفاف‌سازی هدف مطرح می‌شود.
- در مرحله Reality پرسش‌هایی مثل “What is happening now?” به بررسی وضعیت فعلی کمک می‌کند.
- در مرحله Options پرسش‌هایی مانند “What could you do to change the situation?” برای کشف راهکارها و مسیرهای مختلف مطرح می‌شود.
- در مرحله Will پرسش‌هایی مثل “What will you do next?” برای ایجاد تعهد و مشخص‌کردن اقدام بعدی استفاده می‌شود.
کلام پایانی
مدل GROW در کوچینگ ابزاری مؤثر برای هدایت افراد در مسیر رشد و دستیابی به اهداف است. این مدل با ایجاد ساختاری روشن و ساده، گفت‌وگوهای کوچینگ را هدفمند و نتیجه‌محور می‌سازد. از هدف‌گذاری شفاف تا تعهد به اقدام، هر مرحله فرصتی برای افزایش آگاهی و مسئولیت‌پذیری فراهم می‌آورد. به همین دلیل، GROW همچنان یکی از کاربردی‌ترین مدل‌ها در توسعه فردی و سازمانی باقی مانده است. مدرسه کوچینگ ویز خاورمیانه ارائه دهنده دوره های معتبر و بین المللی کوچینگ در کشور می‌باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
سوالات متداول
مدل GROW در کوچینگ چیست و چه کاربردی دارد؟
مدل GROW یک چارچوب چهارمرحله‌ای است که با تمرکز بر هدف، واقعیت، گزینه‌ها و تعهد به اقدام، به افراد و سازمان‌ها کمک می‌کند مسیر رشد خود را شفاف‌تر و اثربخش‌تر طی کنند.
چه تفاوتی بین مدل GROW و روش‌های سنتی کوچینگ وجود دارد؟
در روش‌های سنتی، تمرکز بر دستور مستقیم است؛ اما مدل GROW بر پرسشگری، ایجاد خودآگاهی و تقویت مسئولیت‌پذیری فرد تکیه دارد.
آیا می‌توان از مدل GROW در کوچینگ تیمی هم استفاده کرد؟
بله، این مدل انعطاف‌پذیر است و علاوه بر کوچینگ فردی، در جلسات تیمی برای شفاف‌سازی اهداف مشترک و افزایش هم‌افزایی اعضا کاربرد دارد.
مراحل مدل GROW چگونه به نتیجه نهایی منجر می‌شوند؟
این مراحل از تعیین هدف تا بررسی واقعیت و کشف گزینه‌ها پیش می‌روند و در نهایت با تعهد به اقدام، فرایند یادگیری به عمل تبدیل می‌شود.
